Livro Tradusaun

Senin, 09 Juli 2012

Komunidade Ermera Triste ho folin Café


Komunidade Ermera Triste ho folin Café 

Gleno - Komunidade Agrikultur  Café husi distritu ermera senti trite ho café nia folin nebe oras ne’e dadaun kompanhia sira hola iha Ermera
Domingu 8 / 07 / 2012, wainhira Jornalista dada lia ho Elsa Xavier  husi Suco Poetete  nudar agrikultur Café husi aldeia Lodudo sub distrito ermera, hateten katak Café tinan ida ne’e nia produsaun diak (fo fuan diak) maibe Café nia folin nebe mak komprador ka kompanhia sira hola tun liu, tamba ne’e sira ladun satisfas ho folin cafe.
Elsa haktuir katak tinan kotuk café ladun fo fuan diak, maibe nia folin  KULIT tasak (Buah Merah) kada kilo grama $ 0, 50 – 0,60. , no Kulit mutin (Kulit Putih) kada kilo grama bele to $ 2.50 - $ 3.00, Maibe tinan ida ne’e café nia produsaun diak,nia senti triste tamba café nia folin tun fali ba hanesan KULIT tasak (Buah Merah) kada kilo grama $ 0, 30 – 0,35. , no Kulit mutin (Kulit Putih) kada kilo gram $1.50, tuir nia hanoin kompanhia NCBA, Timor Global, Elsa café, no koperativas seluk tan  sira sosa café la iha standar. Tamba ne’e mak Sira agrikultur café barak mak desidi hodi dulas ba kulit mutin, hodi hein to café nia folin sae mak sei fan, ho nune nia husu ba governu ka komprador sira atu bele tau netik tabela café folin hodi bele fo benefisio ba café nain sira, Elsa haktuir
Iha sorin seluk Pedro Soares husi suco Humboe Aldeia Humboe sub distrito Ermera hateten katak nia senti triste tamba café nia folin tinan ida ne’e tun, tamba sira nudar agrikultur café laran metin ba café atu bele selu oan sira nia escola, atende uma laran, tamba ne’e nia sente trite tamba ho folin nebe tun nia ladun hetan osan barak, tuir Anita katak kada tinan kafe kuandu fuan nia bele hetan osan to deit $ 800 -    $ 1000, maibe defende ba nia folin, tamba ne’e nia husu ba Governo foun atu tinan oin mai bele kria netik standar / tabela ba café nia folin atu nune sira bele senti nudar agricultur café.  
Izac Madeira nudar estudante Escola Academia Café timor (ETICA)  hateten katak realidade café tinan ne’e fuan diak, maibe komunidade barak mak ladun satisfas ho nia folin nebe koperativa sira hola, tamba ne’e nia husu ba kompanhia nebe hola café iha Ermera bele sosa tuir standar no nesesidade Povu nian, selae Povu café nain sira rasik la senti katak sira mak café nain, no nia  husu ba governo foun nebe atu mai, liu – liu Ministerio kompetente atu bele tau konsiderasaun ba Povu agricultor Café iha Ermera Estudaten ETICA ne haktuir.
Iha parte seluk  estudante ne mos husu ba Komunidade agricultur café atu mantein no hadia kualidade café, liu halo renovasaun ba café sira atu nune nia kualidade bele compete iha merkado internasional, tamba ne’e lalika hare ba nia kuantidade, maibe hare lai ba nia kualidade.

Tuir obserbasaun jornalista katak realidade produsaun café ba tinan ida ne’e maizumenus bele dehan diak, no komprador sira hanesan CCT – NCBA, Timor Global, Elsa café, no seluk tan sempre hadau malun iha luron ibun sira hodi tetu komunidade agrikultur sira nia café kulit tasak ho folin $ 0,30 - $ 0,35, maibe enjeral mos komunidade barak mak foti alternative hodi dulas ho makina manual hodi sai ba kulit mutin,
Hare ba realidade mos katak maske tinan – tinan folin café sempre tun sae, maibe komunidade agrikutur café la lakon esperansa hodi halibur sira nia café iha café laran  (UMR Ermera)

Tidak ada komentar:

Posting Komentar