Livro Tradusaun

Senin, 17 Desember 2012

Discurso ME RDTL Apresia ho Esforsu ETCI ba 1º Graduasaun

ETCI Gleno - Ministru Educasaun Timor Leste, Dr. Bendito Freitas hateten Sai hanesan Graduante ka remata Escola laos atu ba tuku odamatan Governo nian hodi husu Servicu, maibe hanesan Graduante atu prepara an no kria service iha ida-ida nia an rasik
lia fuan hirak ne’e hato husi Ministru Educasaun RDTL wainhira hato nia Discurso iha Serimonia Graduasaun Sabado 15/Dez/2012 foin lalais ne’e iha Kampus ETCI Gleno Ermera
Ministro ne’e hatutan liu tan katak, hanesan Graduante 152 nebe simu Graduasaun, tenki hatudu Ciensia nebe durante ne’e imi hetan iha ETCI, atu implementa iha imi nia Vida moris lor-loron nian, no iha komunidade nia le’et, liu-liu oinsa mak graduante sir abele prepara kondisaun ba futuru Café nebe oras ne’e dadaun fo produsaun ladiak (Menus Produsaun). Eis Secretario Estado SEFOPE ne’e haklean
Ministro nebe oras ne’e dadaun kaer Kargu iha V Governo hanesan ME RDTL ne’e sente orgulho ho Esforsu tomak Estrutura ETCI nian no Apresia tebes ho Fundasaun nebe hanaran LAHER (Letefoho, Atsabe, Hatolia, Ermera & Railaco) hadi hateten katak Governo sei apoiu nafatin Instituisaun Educativu ne’e iha parte balun nebe presija,
Tuir Observasaun Jornalista katak, iha serimonia ne’e Komitivas Ministerio Educasaun marka presence hotu komesa husi ministru mai to Xefe departementu sira, inklui Sekretaria Pribado no Asesor Ministru Educasaun Sr. Rui Hanjam, ho Presenca ne’e halo estrutura ETCI sente Orgulho tebes, maske preparasaun ladun diak, maibe ida ne’e mak Instituisaun ne’e bele halo no prepara hakturi husi Reitor ETCI Eng Lucio Marcal Gomes ( Jaime Soares)

Minggu, 16 Desember 2012

Ministru Educasaun RDTL Partisipa Iha Graduasaun Estudante 152 iha ETCI Gleno Sabado foin lalais ne'e

Ermera - Estudante  hamutuk 152 Sabado foin fim do semana ne’e, 15/12/2012, simu Graduasaun Bacharalato Diploma III husi Reitor ETCI (East Timor Coffee Instituto) Gleno distrito Ermera
Liu husi Avertura Reitor ECTI Eng. Lucio Marcal Gomes hateten katak Ohin 15/12/12 Ermera Marka historia bo’ot ida iha areia Educasaun, tamba ho Graca Nai Maromak nian ETICA bele transforma nia an ba ETCI ho legalidade husi V Governo RDTL nebe baseia ba Constituisaun RDTL. Tamba ne’e ohin ETCI sei realize Graduasaun ba dahuluk nebe ho tema Ho Espirito 1º Graduasaun  Estudante  East Timor Coffee Instituto ETCI  tinan akademico 2011/2012, hasae Kualidade Educasaun hodi desenvolve Recurso Humano iha Timor Leste,
Reitor nebe oras ne’e dadaun sei Estudo hela iha Portugal ne’e realsa liu tan katak lori strutura tomak ETCI nia naran hato agradese wain ba Membru Fundasaun LAHER, Intelektuais Ermera oan tomak, Inan Aman, no ba V Governo RDTL (Ministerio da Educasaun).
Iha sorin seluk Presidente Fundasaun LAHER Sr. Germenino Amaral hateten katak Lori Membru Fundasaun tomak nia naran hato Parabens ba Strutura tomak ETCI nian nebe ho esforsu tomak bele realiza 1º Graduasaun ba ETCI ho estudante 152, tamba ne’e Presidente fundasaun ne’e fo exemplo katak Ema bele riku ho sasan bara-barak kuandu mate sei la lori, maibe Matenek ou Esperencia wainhira Sao Pedro Asina ona Surat Jalan mak sei bele hakotu no sei lori direta husi ema ida-idak, Amaral Haklean
Ministro Educasaun RDTL Dr Bendito Freita iha nia Discurso hateten katak Educasaun importante tebes ba prosesu desenvolvimento, tamba ne’e Timor Leste presija recusro humanu nebe ho kualidade, atu bele desenvolve Rai ida ne’e. tamba ne’e Governo Timor Leste atraves husi Ministerio educasaun sei apoiu no tulun nafatin Instituisaun ETCI nudar parte educativu ida, laos ba ETCI deit maibe ba programa Educasaun hotu iha Timor Leste, no pronto kopera ho ETCI iha parte ruma
Iha sorin seluk Reitor UB (Universitas Brawijaya) iha nia Palestra ho lian Indonesia  hateten UB  senti Kontente tamba ECTI bele konvida Reitor UB mai partisipa iha 1º Graduasaun, tamba ne’e UB pronto atu kopera ho ETCI iha future ba programa estudo hot-hotu, tamba UB iha ona esperensia nebe diak tamba UB sai ona exemplo ba Univesidade hotu iha Indonesia, ho 1º Graduasaun ETCI bele lao diak liu tan iha futuru, karik neneik sei bele sai hanesan UB, Reitor ne’e haklean
Wainhira UMR dada lia ho Graduante ida ho naran Eduardo Casimiro nia espreza katak senti kontente wainhira simu graduasaun husi ETCI ho legalidade nebe Governo no Acreditasaun sira halo, tamba ne’e nia fo agradesementu barak liu ba Strutura tomak ETCI, Governo RDTL, Inan-Aman, nebe durante ne’e fo apoiu moral no material, hodi konsege finalisa iha loron ida ne’e, tamba ne’e nia husu ba Amigus-amigas graduantes sira katak nivel Educasaun la remata deit iha ne’e maibe presija kontinua ba to mehi nebe ita iha, Casimiro espreza.
Partisipa iha Serimonia ne’e hanesan Ministro Educasaun RDTL, Ministru Justica RDTL, Vice Ministru Agricultura no secretario Estado Floresta no Meiu Ambiente, Reitor UB, Reitor Universidade Evora Portugal, Embaxadora Estadus Unidos, Presidenta Laher no Inan-Aman familias Graduantes sira nian, (Jaime Soares)

Kamis, 13 Desember 2012

EAST TIMOR COFFEE INSTITUTE fo Yudisium ba Estudante 152




Ermera - East Timor Coffee Institute (ETCI) nebe nakfilak husi East Timor Coffee Academy ohin Sesta feira loron 14/12/2012 halao Yudisium ba Estudante Hamutuk 152 atu hakat ba serimonia Graduasaun nebe sei realize iha dia 15/15/2012 fatin Aula East Timro Coffee Institute Gleno- Ermera
Tuir diskurso husi reitor ETCI Eng. Lucio Marcal Gomes hateten katak Ohin marka Historia ida ba Ermera, no ba Timor Laran tomak kona ba esistensia ETCI nebe nudar instituisaun superior ida nebe hetan ona legalidade husi Governo RDTL, liu husi Ministerio Educasaun, Vice Ministru Ensino Superior nebe numero despacho  95/2012 de 16 de Novembro de 2012 sobre a primeira Graduasaun dos Estudantes do instituto de  Café de Timor Leste, husi diploma Ministerial No. 31/2012 de 7 Novembro de 2012 sobre Acreditasaun Inicial do Instituto  de Café de Timor Leste
Reitor ne’e hatutan liu tan katak Estudante 152 hanesan Graduasaun ba Premeiro I Graduasaun wainhira ETICA nakfilak ba ETCI  ho Titlo Bacha ralato, tamba ne’e husu ba estudante sira atu tane nafatin Almamater ECTI nian iha komunidade nia le’et, tamba Imi mak sai matadalan ba Agrikultur sira no sai Masin iha komunidade nia Le’et, Marcal Haklean
Ikus Eis Deputado Primero Legislatura ne’e mos informa liu tan katak, ohin nia brani hamrik iha Podium leten tamba ECTI hetan ona legalidade 100 %, no tama ona iha kategoria akreditasaun nian, maske lori prosesu nebe naruk, maibe nia fo agradese ba strutura tomak nebe ho esforsu bele finalize servisu hotu durante ne’e,
Iha Parte seluk, Ir. Julio Gomes nudar Pro- Reitor I iha nia intervensaun hateten katak, ohin loron ikus ba kandidatu Graduante sira, tamba ne’e lori Pro-reitor nia naran hodi le’e despacho husi Reitor ba Graduante sira hamutuk 152 hanesan Legalidade ida hodi hakat ba Graduasaun iha loron 15/12/2012, hanesan PIAGAM husi East Timor Coffee Institute (ETCI)
Ikus husi Programa ne’e sei fo sai Programa serimonia ba loron Sabado nian, tamba iha Serimonia ne’e, sei marka Presenca husi Ministru Educasaun RDTL, Ministru Justica RDTL, Reitor Brawijaya no Reitor IPB husi Indonesia, Reitor Universidade ida husi Portugal no Australia, (Jaime Soares/UMR)

Minggu, 09 Desember 2012

Saudozo Nino Konis Santana nia ruin sei hakoi iha Monumentu Simiterio Nasional Hera


Ermera - Governo Timor Leste oras ne’e dadaun iha ona programa ida ne’e halibur restu mortais ba mate restu sira hotu nebe fo an tomak ba luta ukun rasik an, hodi liberta Nasaun ida ne’e
Domingo Fim do semana ida ne’e 09/12/12 Familia husi Tutuala – Lautem no Ermera Mirtuto hamutuk ho Governo- Estado Timor Leste ke’e sai Restu Mortais Saudozo Nino Konis Santana nia Ruin iha Suco Mirtuto Sub Distrito Ermera Distrito Ermera
Prosesu ke’e Saudozo nia ruin ne’e liu husi faze ba faze nebe to ikus estabele komisaun organisadora ida husi familia boot nain rua
Iha serimonia ne’e realize iha suco Mirtuto Distrito Ermera, nebe partisipa husi Presidente RDTL ho nia Espoza, Vice Primero Ministro da RDTL, Sekretario Geral Partido Fretilin, Presidente Partido Fretilin, Membro Governo balun no Deputados balun inklui familia boot husi Ermera no Tutuala Lautem, no eis falintil husi Regiao I – IV inklui Sub regiao sira.
Iha diskurso Presidente da Republica hateten katak Saudozo Nino Konis Santana ema nebe matenek tebes, no dedika an ba luta la senti kolen, hodi servisu loron no kalan la senti kolen, maibe nia senti triste tamba naroman besik dadaun ona mak Saudoso husik hela mundo ida ne’e, tamba ne’e tempu to ona atu Estado no Governo Timor Leste prepara kondisaun no ke Saudozo nia ruin hodi halo iha fatin nebe governo prepara ona, iha oportunidade ne’e nudar presidente no amigo da luta husu desculpa ba familia tamba lakon ema diak ida hanesan Nino Konis Santana Presidente RDTL realsa
Iha sorin seluk vice primero ministro RDTL Fernando Lasama hateten katak maske Saudozo Nino konis Santana mate maibe nia memoria sei la mate, no nia historia sei la hotu, historia nebe NKS husik hela maka sei transmit hela ba jerasaun foun sira, no fatin nebe Hakoi Saudozo sei halo hanesan monument ida nebe rai hanesan Memoria ida.
Iha oportunidade ne’e mos Vice Primero ministro lansa kedan fatuk ain ba fatin refere atu bele loron seluk bele kontrui sai hanesan fatin memoria ida
Iha sorin seluk Presidente Partido Fretilin, Fransisco Luolo, hateten katak Nino Konis Santana hanesan mos delegado Komite Central da Fretilin, tamba ne’e Nia luta laos hanesan ema military deit, maibe hanesan mos ema politiku, tamba ne’e Fretilin sentri triste tamba lakon ema diak ida hanesan Nino Konis Santana, tamba ne’e Fretilin ohin mai atu fo homenajen ba dala ikus ba saudozo nino konis Santana nia Mate, hodi lori ba hakoi iha Metinaro
Tuir Sasin nebe hanesan mos eis sekretario regiao IV SUMOCO, nebe haklean ho mata wen hateten katak nia sente triste wainhira hare Nino konis Santana mate, maibe ema hotu la espera, tamba maromak nia hakarak oin seluk, tamba ne’e nia husu desculpa ba familia tamba iha momentu neba nia taka segredo ba Saudozo nia mate tamba Situasaun apertado, maibe tempu to ona atu deklara ba publiku kona ba Saudozo nia mate, nebe SUMOCO rasik mak sei konta no deklara wainhira familia no lideransa sira ejiji.
Tuir Eis Sekretario sub regiao IV, Sr DUSAE hateten katak Komandante Nino Konis Santana nia historia naruk teb-tebes, tamba ne’e ohin konta la hotu maibe husu ba sasin sira atu hakerek hela historia nebe los no klaru atu rai hela ba jerasaun foun sira iha future, tamba ne’e nudar mos presidente komisaun organisadora regiao IV ba serimonia ke’e restu mortais Saudozo nian hato kondelensia bad ala ikus hodi halot saudozo nia ruin atu entrega ba Governo RDTL, maibe antes atu entrea ba Estado Timor Leste, Familia rua sei halo serimonia kultura tuir tradisaun no Kultura
Julio Correa nudar Saudozo nia alin rasik hateten katak lori familia nia naran fo agradese ba Estado no Governo RDTL tamba bele suporta no fasilita prosesu ke’e saudozo nia ruin, tamba familia mesak sei laiha kbiit, maibe ho tulun nebe Governo no Estado fasilita maka sei realisa hanoin ida ne’e iha loron ohin 9/12/2012, kona ba ke’e saudozo nia ruin ida ne’e ejijensia husi Saudozo nia Inan rasik nebe agora sei moris, Coreia haklaken
Tuir agenda nebe iha, depois de ke’e saudozo nia ruin iha loron 9/12/12, sei hader iha Saudozo nia rate kalan 2, no hader iha saudozo nia hela fatin kalan 1, loron 12/12/2012 sei lori saudozo nia ruin ba to iha Tutuala Lautem nudar moris fatin atu halo prosesu kultura tuir tradisaun Saudozo nia durante loron 8, hafoin ida ne’e maka iha loron 20/12/2012, familia sei lori mai entrega ba Governo no Estado Timor Leste atu halot iha Jardim Metinaro nebe nudar Monumentu nasional ba heroi sira. (Jaime Soares)